Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ

Ο Πειραιάς με τους τρεις φυσικούς όρμους του, τον Κάνθαρο, τη Ζέα (Πασαλιμάνι) και τη Μουνιχία (Τουρκολίμανο), ανέκαθεν διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο για την Ελλάδα. Πρώτος ο Θεμιστοκλής αντιλήφθηκε την αξία του λιμανιού για την πόλη των Αθηνών και δημιούργησε τα τείχη που διασώζονται μέχρι σήμερα.

Μετά την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο ρόλος του Πειραιά υπήρξε καθοριστικός για την οικοδόμηση του νέου ελληνικού κράτους. Τη δεκαετία του 1830, οι αρχιτέκτονες Σταμάτης Κλεάνθης και Εduard Schaubert εκπόνησαν τα σχέδια για τη δημιουργία ενός σύγχρονου αστικού κέντρου ακολουθώντας το ορθογωνικό σύστημα με τη χάραξη παράλληλων και κάθετων δρόμων. Μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, ο Πειραιάς άρχισε να γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη και σταδιακά καταστάθηκε στο κύριο ναυτιλιακό και εμπορικό κέντρο της χώρας.

Από τις αρχές του 20ού αιώνα, η καθημερινότητα μεγάλης μερίδας των πολιτών της Αθήνας, αλλά και άλλων πόλεων και νησιών, συνδέθηκε με τη δραστηριότητα του Πειραιά. Οι καταστροφές που υπέστησαν τόσο η πόλη όσο και το λιμάνι στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και η μεταπολεμική άναρχη ανοικοδόμηση, αλλοίωσαν σημαντικά την εικόνα που είχε τις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα.

Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, μετά από πρωτοβουλίες και συντονισμένες προσπάθειες, ο Πειραιάς μεταμορφώθηκε σε διεθνές ναυτιλιακό και παραναυτιλιακό κέντρο, με την ανέργεση επιβλητικών κτιρίων γραφείων κατά μήκος του λιμανιού και τη μετεγκατάσταση δεκάδων ναυτιλιακών εταιρειών ελληνικών συμφερόντων από το εξωτερικό.

Χάρη στην εγγύτητά του με τη διώρυγα του Σουέζ και τη διασύνδεσή του με το εθνικό και το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, το λιμάνι του Πειραιά αποτελεί σήμερα πύλη εισόδου σημαντικού μέρους των ασιατικών εισαγωγών στην Ευρώπη, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει καταστεί σε ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα εμπορικά λιμάνια του κόσμου.

Η ενότητα αυτή παρουσιάζει την εξέλιξη της πόλης και του λιμανιού του Πειραιά στη διάρκεια του 20ού αιώνα.