Ελληνική Επιβατηγός Ναυτιλία
Η πολυνησιακή δομή της ελληνικής επικράτειας δημιούργησε από πολύ νωρίς την ανάγκη τακτικής συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης περιοχών με το μοναδικό τότε μέσο μεταφοράς που επέτρεπε την σύνδεση με απομακρισμένους προορισμούς, το πλοίο. Από τα μέσα του 19ου αιώνα, η Ελλάδα είχε αποκτήσει τη δική της συγκροτημένη ακτοπλοϊκή υποδομή με σύγχρονα σκάφη, τα οποία είχαν ναυπηγηθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης και τέθηκαν στο στόλο κρατικής ατμοπλοϊκής εταιρείας που συστάθηκε με έδρα την ακμάζουσα τότε Ερμούπολη. To εγχείρημα αποτέλεσε βαρυσήμαντο γεγονός για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος αφού υπογράμμιζε τη δυναμική του παρουσία σε ένα χώρο όπου μέχρι τότε κυριαρχούσαν εταιρείες παραδοσιακών ναυτικών δυνάμεων. Συγχρόνως, η Ελληνική Ατμοπλοΐα Ερμουπόλεως, όπως ονομάστηκε η νέα εταιρεία, πέρα από την σύνδεση της ηπειρωτικής και της νησιωτικής Ελλάδας, δημιούργησε διαύλους επικοινωνίας με γειτονικά κέντρα της αλλοδαπής όπου υπήρχαν εγκατεστημένοι πολλοί Έλληνες.
Παρά τις αθρόες επιδοτήσεις και τη μονοπωλιακή της διάσταση, η ιστορική εταιρεία της Ερμούπολης πτώχευσε το 1892. Ωστόσο, αυτή η δυσμενής εξέλιξη δεν λειτούργησε αρνητικά στην πορεία του κλάδου μακροπρόθεσμα. Η απουσία εταιρείας που στηριζόταν και λάμβανε επιδοτήσεις από το κράτος λειτούργησε θετικά για δύο άλλες εταιρείες που είχαν εν τω μεταξύ συσταθεί με έδρα τον Πειραιά, την Πανελλήνιο Ατμοπλοΐα και την Ατμοπλοΐα Γουδή, αφού πέτυχαν την ανταγωνιστική εξέλιξή τους. Παράλληλα, οδήγησε και άλλους ιδιώτες στην απόφαση σύστασης επιβατηγών ακτοπλοϊκών εταιρειών.
Από την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, οι Έλληνες διεύρυναν την παρουσία τους στο χώρο της επιβατηγού ναυτιλίας με πλοία που εξυπηρέτησαν, πέρα από την ακτοπλοΐα, δρομολόγια στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, αλλά και δημιουργώντας γέφυρα επικοινωνίας με την αμερικανική ήπειρο. Στη συνέχεια και κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, Έλληνες επιχειρηματίες εισήλθαν και στο χώρο των περιηγήσεων, όπως ήταν τότε γνωστός ο κλάδος της κρουαζιέρας. Ιδιαίτερα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η παρουσία των Ελλήνων στην επιβατηγό ναυτιλία υπήρξε έντονη τόσο σε παραδοσιακές δραστηριότητες όπως η ακτοπλοΐα, όσο και σε δυναμικά ανερχόμενες αγορές, όπως ο τομέας της μετανάστευσης αλλά και η κρουαζιέρα, στη διαμόρφωση της οποίας ο ρόλος των Ελλήνων υπήρξε καθοριστικός.
Η παρούσα ενότητα παρουσιάζει το χώρο της ελληνικής επιβατηγού ναυτιλίας μέσα από υποενότητες που αναφέρονται ξεχωριστά σε τομείς της διαχρονικής δράσης της.
